ميللي ديليميز توركجه حاققيندا آزه ربايجان ميللي حؤكومه تينين قراري Milli dilimiz Türkcә haqqında Azәrbaycan Milli Hökümәti’nin qәrarı
مصوبه حكومت ملى آزربايجان در باره زبان مليمان تركي
نوت: در اين مصوبه تاريخي، به تبعيت از سياستهاي وقت دولت روسيه شوروي و در همسوئي با ترمينولوژي او، به جاي زبان "تركي" از زبان "آزربايجاني" و به جاي "ترك" از واژه "آزربايجاني" استفاده شده است. مئهران باهارلي
------------------------------------------------------------------
ميللي ديليميز توركجه حاققيندا آزه ربايجان ميللي حؤكومه تينين قراري
خالقيميزي دؤوله ت دستگاهينا ياخينلاشديرماق و عومومون ائحتيياجاتينی ساده بير صوره تده آنلاماق و همچينين ميللي ديل و ميللي مده نييه تيميزين تره ققي و تكامول يوللاريني تميزله مه ك اوچون، آزه ربايجان ميللي حؤكومه تي اؤزونون ١٦ دئي (۱۳۲٤) تاريخلي جلسه سينده آشاغيداكي قرارلاري قبول ائتميشدير:
١-بو گونده ن ائعتيباره ن آزه ربايجاندا آزه ربايجان ديلي [توركجه] رسمي دؤوله ت ديلي حئساب اولونور. دؤوله تين قرارلاري و رسمي ائعلانلار، همچينين خالق قوشونلاري حيصصه له رينه وئريله ن فرمانلار و قانون لاييحه له ري موطله قه ن آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازيلماليدير.
٢-بوتون ايداره له ر (دؤوله تي، ميللي، تيجاري و ايجتيماعي) اؤز ايشله ريني آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازماغا مجبوردورلار. بو ديلده يازيلمايان دفته ر و مداريك رسمي حئساب اولونماياجاقدير.
٣-محكه مه له رده ايشله رين جره ياني تامامي ايله آزه ربايجان ديلينده [توركجه] آپاريلمالي و بو ديلي بيلمه يه نله ر اوچون موته رجيم تعيين اولونماليدير.
٤-آزه ربايجان`ين بوتون ايداره، مو`سسيسه و تيجاره تخانالارينين تابلولاري موطله قه ن آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازيلماليدير.
٥- رسمي ايجلاسلار و ييغينجاقلاردا، سوخه نرانليق و موذاكيره آزه ربايجان ديلينده [توركجه] اولماليدير.
٦-آزه ربايجانلي [تورك] اولماييب باشقا ديل ايله دانيشانلار و عومومي دؤوله تي ايداره له رده خيدمه ت ائده نله ر، آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازيب اوخوماغي و دانيشماغي اؤيره نمه ليديرله ر.
٧-معاريف ويزاره تي، ايداره مامورلاريني آزه ربايجان ديلي [توركجه] ايله آشينا ائتمه ك مقصه دي ايله آيري ديلله رده ن ساوادي اولانلار اوچون، ايداره له رين جنبينده بؤيوكله ر اوچون مخصوص كيلاسلار آچماليدير. بو كيلاسلاردا حاضير اولانلارين ايش مودده تي بير ساعات آزالماليدير.
٨-آزه ربايجاندا ياشايان باشقا ميلله تله ر اؤز ايشله ريني اؤز آنا ديلله رينده آپارماغا حاقليديرلار. لاكين اونلار اؤز رسمي ائعلانلاري و يازيلاريندا اؤز ميللي ديلله ري ايله برابه ر آزه ربايجان ديليني [توركجه] رسمي دؤوله تي ديل اولاراق ايشله تمه ليديرله ر.
٩-آزه ربايجاندا ياشايان خيردا ميلله تله رين خوصوصي ميللي مكته بله رينده كي تعليم اؤز آنا ديلله رينده اولدوغو حالدا، آزه ربايجان ديلينين ده [توركجه] تدريسی مجبوريدير.
١٠-آزه ربايجان ميللي حؤكومه تي، معاريف وزيرينين مكته بله رده درسله رين آزه ربايجان ديلينده [توركجه] اولماسي حاققينداكي قراريني تصويب و تاييد ائديب، مدرسه له رين ميللي ديله گئچمه سيني بوتون موعه لليم و موعلليمه له ره بير ميللي وظيفه كيمي تاپشيرير.
آزه ربايجان ميللي دؤوله تينين باش وزيري-پيشه وري
آزه ربايجان، ساييت (شماره) ٩٦، ٩ دئي ١٣٢٤؛ يانوار ١٩٤٥
قايناق: قيزيل صحيفه له ر. تبريز عئلمييه مطبه عه سي
--------------------------------------------------
Milli dilimiz Türkcә haqqında Azәrbaycan Milli Hökümәti’nin qәrarı
Xalqımızı dövlәt dәstgahına yaxınlaşdırmaq vә umumun ehtiyacını sâdә bir surәtdә anlamaq vә hәmçinin milli dil vә milli mәdәniyyәtimizin tәrәqqi vә tәkâmül yollarını tәmizlәmәk üçün, Azәrbaycan Milli Hökümәti özünün 16 dey (1324) târixli cәlsәsindә aşağıdakı qәrarları qәbul etmişdir:
1-Bugündәn e’tibârәn Azәrbaycanda Azәrbaycan dili [Türkcә] rәsmi dövlәt dili hesab olunur. Dövlәtin qәrarları vә rәsmi e’lanlar, hәmçinin xalq qoşunları hissәlәrinә verilәn fәrmanlar vә qânun lâyihәlәri mütlәqәn Azәrbaycan dilindindә [Türkcә] yazılmalıdır.
2-Bütün idârәlәr (dövlәti, milli, ticâri vә ictimai) öz işlәrini Azәrbaycan dilindә [Türkcә] yazmağa mәcburdurlar. Bu dildә yazılmayan dәftәr vә mәdârik, rәsmi hesab olunmayacaqdır.
3-Mәhkәmәlәrdә işlәrin cәrәyanı tamamı ilә Azәrbaycan dilindә [Türkcә] aparılmalı vә bu dili bilmәyәnlәr üçün mütәrcim tә’yin olunmalıdır.
4-Azәrbaycan’ın bütün idârә, müәssisә vә ticârәtxanalarının tabloları, mütlәqәn Azәrbaycan dilindә [Türkcә] yazılmalıdır.
5-Rәsmi iclaslar vә yığıncaqlarda suxәnranlıq vә muzâkirә Azәrbaycan dilindә [Türkcә] olmalıdır.
6-Azәrbaycanlı [Türk] olmayıb başqa dil ilә danışanlar, vә umumi dövlәti idârәlәrdә xidmәt edәnlәr Azәrbaycan dilindә [Türkcә] yazıb oxumağı vә danışmağı öyrәnmәlidirlәr.
7-Mәârif Vizârәti, idârә mә’murlarını Azәrbaycan dili [Türkcә] ilә âşına etmәk mәqsәdi ilә, ayrı dillәrdәn savadı olanlar üçün, idârәlәrin cәnbindә böyüklәr üçün mәxsus kilaslar açmalıdır. Bu kilaslarda hazır olanların, iş müddәti bir saat azalmalıdır.
8-Azәrbaycanda yaşayan başqa millәtlәr, öz işlәrini öz ana dillәrindә aparmağa haqlıdırlar. Lâkin onlar öz rәsmi e’lanları vә yazılarında öz milli dillәri ilә bәrabәr, Azәrbaycan dilini [Türkcәni] rәsmi dövlәti dil olaraq işlәtmәlidirlәr.
9-Azәrbaycanda yaşayan xırda millәtlәrin xususi milli mәktәblәrindәki tә’lim, öz ana dillәrindә olduğu halda, Azәrbaycan dilinin [Türkcәnin] dә tәdrisi mәcburidir.
10-Azәrbaycan Milli Hökümәti, Mәârif Vәzirinin mәktәblәrdә dәrslәrin Azәrbaycan dilindә [Türkcә] olması haqqındakı qәrarını tәsvib vә tәyid edib, mәdrәsәlәrin milli dilә geçmәsini bütün müәllim vә müәllimәlәrә bir milli vәzifә kimi tapşırır.
Azәrbaycan Milli Dövlәti’nin Başvәziri: Pişәvәri
Azәrbaycan, sayıt 96, 9 dey 1324, yanvar 1945.
Qaynaq: Qızıl Sәhifәlәr Tәbriz Elmiyyәr Mәtbәәsi
--------------------------------------------------
مصوبه حكومت ملي آزربايجان در باره زبان مليمان تركي
برای هرچه نزديکتر کردن ملتمان به موسسه دولت و تسهيل درك نيازهای عموم و همچنين به منظور هموار سازی راههای رشد و شکوفايی زبان و فرهنگ ملیمان، حكومت ملی آزربايجان در جلسه مورخه ۱۶ دی ماه (۱۳۲٤) خود موارد زير را به تصويب رسانيده است:
١- از امروز زبان آزربايجانی [تركي] به عنوان زبان رسمی دولتي در آزربايجان محسوب می شود. مصوبات دولت و بيانيه هاي رسمي، همچنين فرمانهای خطاب به يگانهای نيروهای مسلح و لايحه های قانونی، مطلقا مي بايست به زبان آزربايجانی [تركي] نوشته شوند.
٢-همه ادارات (اعم از دولتی، ملی، تجاري و اجتماعي) موظف هستند كه مکاتبات خود را به زبان آزربايجانی [تركي] نگارش كنند. اسناد و مدارک نوشته شده به زباني به جز اين زبان، دارای اعتبار رسمی نخواهند بود.
٣-جريان امور در دادگاهها تماما مي بايد به زبان آزربايجان [تركي] برگزار شود و برای کسانی که اين زبان را نمی دانند، بايست مترجم تعيين گردد.
٤- تابلوهای سر درب ادارات دولتی، موسسات دولتی و ملی و مراکز تجاري آزربايجان، همه مي بايد مطلقا به زبان آزربايجانی [تركي] نوشته شوند.
٥- در جلسات و گردهمائی های رسمی، سخنرانيها و مذاکرات بايد به زبان آزربايجانی [تركي] انجام پذيرد.
٦-کسانی که در ادارات عمومی دولتی مشغول بکار هستند اما آزربايجاني [ترك] نبوده و به زبان ديگري متكلم اند، موظفند خواندن و سخن گفتن به زبان آزربايجانی [تركي] را ياد بگيرند.
٧-وزارت فرهنگ به قصد آشنا ساختن كارمندان دولتي با زبان آزربايجاني [تركي] مي بايد براي افراد باسواد به زبانهاي ديگر، در جنب محل کار آنها کلاسهاي ويژه بزرگسالان تاسيس کند. از مدت کار افرادی که در اين کلاسها شرکت می کنند بايد روزانه يک ساعت کاسته شود.
٨-ملتهای كم شمار ديگري که در آزربايجان زندگی می کنند، از حق كاربرد زبان مادري خود در اموراتشان برخوردارند. با اين همه، آنها مي بايد در نوشته ها و بيانيه های رسمی خود، در کنار زبان مليشان، زبان آزربايجانی [تركي] را نيز به عنوان زبان رسمی دولتی بكار برند.
٩-در مدارس اختصاصي اقليتهای ملی مقيم آزربايجان، علي رغم آنكه تحصيل و آموزش به زبان ملیشان خواهد بود، اختصاصی، تدريس زبان آزربايجانی [تركي] نيز اجباري است.
١٠-حکومت ملی آزربايجان مصوبه وزير فرهنگ در مورد ضرورت تدريس به زبان آزربايجانی [تركي] در مدارس را تصويب و تائيد می کند و امر گذار مدارس به زبان ملی را، به عنوان يك وظيفه ملي، به تمام آموزگاران و معلمين مي سپارد.
نخست وزير دولت ملي آزربايجان- پيشه وري
آزربايجان، شماره ٩٦، ٩ دي ١٣٢٤، ژانويه ١٩٤٥
منبع: قيزيل صحيفه له ر. تبريز عئلمييه مطبه عه سي
------------------------------------------------------------------
ميللي ديليميز توركجه حاققيندا آزه ربايجان ميللي حؤكومه تينين قراري
خالقيميزي دؤوله ت دستگاهينا ياخينلاشديرماق و عومومون ائحتيياجاتينی ساده بير صوره تده آنلاماق و همچينين ميللي ديل و ميللي مده نييه تيميزين تره ققي و تكامول يوللاريني تميزله مه ك اوچون، آزه ربايجان ميللي حؤكومه تي اؤزونون ١٦ دئي (۱۳۲٤) تاريخلي جلسه سينده آشاغيداكي قرارلاري قبول ائتميشدير:
١-بو گونده ن ائعتيباره ن آزه ربايجاندا آزه ربايجان ديلي [توركجه] رسمي دؤوله ت ديلي حئساب اولونور. دؤوله تين قرارلاري و رسمي ائعلانلار، همچينين خالق قوشونلاري حيصصه له رينه وئريله ن فرمانلار و قانون لاييحه له ري موطله قه ن آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازيلماليدير.
٢-بوتون ايداره له ر (دؤوله تي، ميللي، تيجاري و ايجتيماعي) اؤز ايشله ريني آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازماغا مجبوردورلار. بو ديلده يازيلمايان دفته ر و مداريك رسمي حئساب اولونماياجاقدير.
٣-محكه مه له رده ايشله رين جره ياني تامامي ايله آزه ربايجان ديلينده [توركجه] آپاريلمالي و بو ديلي بيلمه يه نله ر اوچون موته رجيم تعيين اولونماليدير.
٤-آزه ربايجان`ين بوتون ايداره، مو`سسيسه و تيجاره تخانالارينين تابلولاري موطله قه ن آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازيلماليدير.
٥- رسمي ايجلاسلار و ييغينجاقلاردا، سوخه نرانليق و موذاكيره آزه ربايجان ديلينده [توركجه] اولماليدير.
٦-آزه ربايجانلي [تورك] اولماييب باشقا ديل ايله دانيشانلار و عومومي دؤوله تي ايداره له رده خيدمه ت ائده نله ر، آزه ربايجان ديلينده [توركجه] يازيب اوخوماغي و دانيشماغي اؤيره نمه ليديرله ر.
٧-معاريف ويزاره تي، ايداره مامورلاريني آزه ربايجان ديلي [توركجه] ايله آشينا ائتمه ك مقصه دي ايله آيري ديلله رده ن ساوادي اولانلار اوچون، ايداره له رين جنبينده بؤيوكله ر اوچون مخصوص كيلاسلار آچماليدير. بو كيلاسلاردا حاضير اولانلارين ايش مودده تي بير ساعات آزالماليدير.
٨-آزه ربايجاندا ياشايان باشقا ميلله تله ر اؤز ايشله ريني اؤز آنا ديلله رينده آپارماغا حاقليديرلار. لاكين اونلار اؤز رسمي ائعلانلاري و يازيلاريندا اؤز ميللي ديلله ري ايله برابه ر آزه ربايجان ديليني [توركجه] رسمي دؤوله تي ديل اولاراق ايشله تمه ليديرله ر.
٩-آزه ربايجاندا ياشايان خيردا ميلله تله رين خوصوصي ميللي مكته بله رينده كي تعليم اؤز آنا ديلله رينده اولدوغو حالدا، آزه ربايجان ديلينين ده [توركجه] تدريسی مجبوريدير.
١٠-آزه ربايجان ميللي حؤكومه تي، معاريف وزيرينين مكته بله رده درسله رين آزه ربايجان ديلينده [توركجه] اولماسي حاققينداكي قراريني تصويب و تاييد ائديب، مدرسه له رين ميللي ديله گئچمه سيني بوتون موعه لليم و موعلليمه له ره بير ميللي وظيفه كيمي تاپشيرير.
آزه ربايجان ميللي دؤوله تينين باش وزيري-پيشه وري
آزه ربايجان، ساييت (شماره) ٩٦، ٩ دئي ١٣٢٤؛ يانوار ١٩٤٥
قايناق: قيزيل صحيفه له ر. تبريز عئلمييه مطبه عه سي
--------------------------------------------------
Milli dilimiz Türkcә haqqında Azәrbaycan Milli Hökümәti’nin qәrarı
Xalqımızı dövlәt dәstgahına yaxınlaşdırmaq vә umumun ehtiyacını sâdә bir surәtdә anlamaq vә hәmçinin milli dil vә milli mәdәniyyәtimizin tәrәqqi vә tәkâmül yollarını tәmizlәmәk üçün, Azәrbaycan Milli Hökümәti özünün 16 dey (1324) târixli cәlsәsindә aşağıdakı qәrarları qәbul etmişdir:
1-Bugündәn e’tibârәn Azәrbaycanda Azәrbaycan dili [Türkcә] rәsmi dövlәt dili hesab olunur. Dövlәtin qәrarları vә rәsmi e’lanlar, hәmçinin xalq qoşunları hissәlәrinә verilәn fәrmanlar vә qânun lâyihәlәri mütlәqәn Azәrbaycan dilindindә [Türkcә] yazılmalıdır.
2-Bütün idârәlәr (dövlәti, milli, ticâri vә ictimai) öz işlәrini Azәrbaycan dilindә [Türkcә] yazmağa mәcburdurlar. Bu dildә yazılmayan dәftәr vә mәdârik, rәsmi hesab olunmayacaqdır.
3-Mәhkәmәlәrdә işlәrin cәrәyanı tamamı ilә Azәrbaycan dilindә [Türkcә] aparılmalı vә bu dili bilmәyәnlәr üçün mütәrcim tә’yin olunmalıdır.
4-Azәrbaycan’ın bütün idârә, müәssisә vә ticârәtxanalarının tabloları, mütlәqәn Azәrbaycan dilindә [Türkcә] yazılmalıdır.
5-Rәsmi iclaslar vә yığıncaqlarda suxәnranlıq vә muzâkirә Azәrbaycan dilindә [Türkcә] olmalıdır.
6-Azәrbaycanlı [Türk] olmayıb başqa dil ilә danışanlar, vә umumi dövlәti idârәlәrdә xidmәt edәnlәr Azәrbaycan dilindә [Türkcә] yazıb oxumağı vә danışmağı öyrәnmәlidirlәr.
7-Mәârif Vizârәti, idârә mә’murlarını Azәrbaycan dili [Türkcә] ilә âşına etmәk mәqsәdi ilә, ayrı dillәrdәn savadı olanlar üçün, idârәlәrin cәnbindә böyüklәr üçün mәxsus kilaslar açmalıdır. Bu kilaslarda hazır olanların, iş müddәti bir saat azalmalıdır.
8-Azәrbaycanda yaşayan başqa millәtlәr, öz işlәrini öz ana dillәrindә aparmağa haqlıdırlar. Lâkin onlar öz rәsmi e’lanları vә yazılarında öz milli dillәri ilә bәrabәr, Azәrbaycan dilini [Türkcәni] rәsmi dövlәti dil olaraq işlәtmәlidirlәr.
9-Azәrbaycanda yaşayan xırda millәtlәrin xususi milli mәktәblәrindәki tә’lim, öz ana dillәrindә olduğu halda, Azәrbaycan dilinin [Türkcәnin] dә tәdrisi mәcburidir.
10-Azәrbaycan Milli Hökümәti, Mәârif Vәzirinin mәktәblәrdә dәrslәrin Azәrbaycan dilindә [Türkcә] olması haqqındakı qәrarını tәsvib vә tәyid edib, mәdrәsәlәrin milli dilә geçmәsini bütün müәllim vә müәllimәlәrә bir milli vәzifә kimi tapşırır.
Azәrbaycan Milli Dövlәti’nin Başvәziri: Pişәvәri
Azәrbaycan, sayıt 96, 9 dey 1324, yanvar 1945.
Qaynaq: Qızıl Sәhifәlәr Tәbriz Elmiyyәr Mәtbәәsi
--------------------------------------------------
مصوبه حكومت ملي آزربايجان در باره زبان مليمان تركي
برای هرچه نزديکتر کردن ملتمان به موسسه دولت و تسهيل درك نيازهای عموم و همچنين به منظور هموار سازی راههای رشد و شکوفايی زبان و فرهنگ ملیمان، حكومت ملی آزربايجان در جلسه مورخه ۱۶ دی ماه (۱۳۲٤) خود موارد زير را به تصويب رسانيده است:
١- از امروز زبان آزربايجانی [تركي] به عنوان زبان رسمی دولتي در آزربايجان محسوب می شود. مصوبات دولت و بيانيه هاي رسمي، همچنين فرمانهای خطاب به يگانهای نيروهای مسلح و لايحه های قانونی، مطلقا مي بايست به زبان آزربايجانی [تركي] نوشته شوند.
٢-همه ادارات (اعم از دولتی، ملی، تجاري و اجتماعي) موظف هستند كه مکاتبات خود را به زبان آزربايجانی [تركي] نگارش كنند. اسناد و مدارک نوشته شده به زباني به جز اين زبان، دارای اعتبار رسمی نخواهند بود.
٣-جريان امور در دادگاهها تماما مي بايد به زبان آزربايجان [تركي] برگزار شود و برای کسانی که اين زبان را نمی دانند، بايست مترجم تعيين گردد.
٤- تابلوهای سر درب ادارات دولتی، موسسات دولتی و ملی و مراکز تجاري آزربايجان، همه مي بايد مطلقا به زبان آزربايجانی [تركي] نوشته شوند.
٥- در جلسات و گردهمائی های رسمی، سخنرانيها و مذاکرات بايد به زبان آزربايجانی [تركي] انجام پذيرد.
٦-کسانی که در ادارات عمومی دولتی مشغول بکار هستند اما آزربايجاني [ترك] نبوده و به زبان ديگري متكلم اند، موظفند خواندن و سخن گفتن به زبان آزربايجانی [تركي] را ياد بگيرند.
٧-وزارت فرهنگ به قصد آشنا ساختن كارمندان دولتي با زبان آزربايجاني [تركي] مي بايد براي افراد باسواد به زبانهاي ديگر، در جنب محل کار آنها کلاسهاي ويژه بزرگسالان تاسيس کند. از مدت کار افرادی که در اين کلاسها شرکت می کنند بايد روزانه يک ساعت کاسته شود.
٨-ملتهای كم شمار ديگري که در آزربايجان زندگی می کنند، از حق كاربرد زبان مادري خود در اموراتشان برخوردارند. با اين همه، آنها مي بايد در نوشته ها و بيانيه های رسمی خود، در کنار زبان مليشان، زبان آزربايجانی [تركي] را نيز به عنوان زبان رسمی دولتی بكار برند.
٩-در مدارس اختصاصي اقليتهای ملی مقيم آزربايجان، علي رغم آنكه تحصيل و آموزش به زبان ملیشان خواهد بود، اختصاصی، تدريس زبان آزربايجانی [تركي] نيز اجباري است.
١٠-حکومت ملی آزربايجان مصوبه وزير فرهنگ در مورد ضرورت تدريس به زبان آزربايجانی [تركي] در مدارس را تصويب و تائيد می کند و امر گذار مدارس به زبان ملی را، به عنوان يك وظيفه ملي، به تمام آموزگاران و معلمين مي سپارد.
نخست وزير دولت ملي آزربايجان- پيشه وري
آزربايجان، شماره ٩٦، ٩ دي ١٣٢٤، ژانويه ١٩٤٥
منبع: قيزيل صحيفه له ر. تبريز عئلمييه مطبه عه سي
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر